Türkiye and Sustainability: The Big Picture

Tekrar merhaba! Viyana hakkındaki düşüncelerimi paylaştığım yazının üzerinden neredeyse bir ay geçti ve bu sefer ilgimi çeken başka bir konudan bahsedeceğim: Sürdürülebilirlik ve Türkiye.

Hepimizin bildiği gibi, sürdürülebilirlik, iklim değişikliği, sera etkisi ve CO2 emisyonları gibi konular dünyanın dört bir yanında sıkça gündeme geliyor ve bugünün ve yarının dünyası için oldukça önemli. Bu terimlerle bağlantılı olan Paris İklim Anlaşması ya da Birleşmiş Milletler’in Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları gibi kavramları da duymuş olabilirsiniz. Belki Trump’ın Paris İklim Anlaşması’ndan çekildiğini ve bunun ABD’nin sürdürülebilirlik hedeflerini yeniden değerlendirmesine neden olduğunu bile duymuşsunuzdur. Tamam tamam—bugünkü ana konumuz bu değil! Belki bunu ayrı bir yazıda konuşuruz.

Bu yüzden, Türkiye’nin sürdürülebilirlik alanındaki zorlukları aşma konusundaki ilerlemesini konuşmak istedim ve bu yazıda üç bölüme odaklanacağım:

1. Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na (SKA) genel bir bakış ve Türkiye’nin bu hedefler doğrultusunda attığı adımlar (ve şu an hangi aşamada olduğu).

2. Türkiye’de halkın sürdürülebilirlik hakkındaki düşünceleri ve bu konuda nasıl davrandıkları.

3. Şirketlerin SKA’larla ne kadar uyumlu olduğu, özellikle Kurumsal Sosyal Sorumluluk alanında — örneklerle birlikte.

1. Türkiye’nin Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına (SKA) Yönelik İlerlemesi

Türkiye, Paris İklim Anlaşması’na taraf ve Birleşmiş Milletler düzenlemeleri doğrultusunda SKA’lara ulaşmak için hedefler belirlemiş durumda. Hükümetin amacı, 2053 yılına kadar net sıfır CO2 emisyonuna ulaşmak. Birleşmiş Milletler’in Sürdürülebilir Kalkınma Raporu’na göre Türkiye, 166 ülke arasında 72. sırada yer alıyor. Her bir hedefe ayrı ayrı baktığımızda, Türkiye’nin hâlâ kat etmesi gereken bir yol var—ama çoğu ülke için durum böyle. Şimdi, Türkiye’nin iyi ilerleme kaydettiği iki hedefe ve zorlandığı iki hedefe bakalım, ardından diğerlerine kısaca değinelim.

İlerleme: SKA 1 (Yoksulluğa Son) ve SKA 2 (Açlığa Son)

Türkiye, SKA 1 (Yoksulluğa Son) hedefi doğrultusunda doğru yolda ve bu hedefe yakında ulaşması bekleniyor. Bu durum, SKA 2 (Açlığa Son) ile de bağlantılı olduğu için burada da olumlu bir ilerleme söz konusu. (Şekil 1.1)

İlerleme: SKA 9 (Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı)

Türkiye, kırsal bölgelere, üniversitelere ve mobil çözümlere ciddi yatırımlar yaparak bu alanda gelişim göstermiş durumda—her ne kadar bazı zorluklar devam etse de.

(Şekil 1.1)

Zorluklar: SKA13 (İklim Eylemi)

2053 net sıfır hedefi belirlenmiş olmasına rağmen, fosil yakıt kullanımı artmaya devam ediyor—güneş enerjisi büyüse de (bkz. Şekil 1.2 - 1.3). Mevcut eğilimler, bu hedefin kaçırılabileceğine işaret ediyor.

(Şekil 1.2)

Zorluklar: SKA5 (Toplumsal Cinsiyet Eşitliği)

Kadınların iş gücüne düşük katılımı ve eğitimdeki eşitsizlikler gibi sorunlar devam ediyor. Örneğin, parlamentodaki milletvekillerinin yalnızca %20’si kadın. Kadın girişimcileri destekleyen bazı programlar olsa da, bu alanda daha fazla gelişmeye ihtiyaç var.

Diğer 13 SKA içinse ilerleme karmaşık bir tablo çiziyor—Türkiye çaba gösteriyor ancak bazı alanlarda gereken aciliyet duygusu eksik kalıyor.

(Şekil 1.3)

2. Sürdürülebilirlik Konusunda Toplumsal Farkındalık ve Hareket

   
   

Çok fazla kaynağa ulaşamasam da, mevcut veriler Türkiye’de insanların iklim eylemine önem verdiğini ancak bireysel adımlar atma konusunda her zaman aktif olmadıklarını gösteriyor. Bazıları bu konunun farkında değil ya da şüpheyle yaklaşıyor (bkz. Şekil 2.1).

(Şekil 2.1)

3.Şirketler ve Sürdürülebilirlik: KSS ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği

Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS)

Büyük Türk şirketleri genellikle uluslararası web sitelerinde SKA’lara yer veriyor, muhtemelen çünkü sürdürülebilirlik gelişmiş pazarlarda daha çok önemseniyor. Daha küçük yerel işletmeler ise—enerji/petrol firmaları hariç—bu konuya nadiren odaklanıyor.

İş Dünyasında Toplumsal Cinsiyet Eşitliği

Liderlik pozisyonlarında toplumsal cinsiyet farkı hâlâ büyük—üst düzey yöneticilerin sadece %3,9’u kadın. Bazı şirketler kadınları desteklese de, sistemsel engeller varlığını sürdürüyor.

(Şekil 3.1)

Sonuç

Türkiye’nin sürdürülebilirlik yolculuğu karmaşık, parlak noktalar ve büyük boşluklar içeriyor. İlerleme kaydediliyor, ancak çok daha fazlasına ihtiyaç var—politikalar ve toplumsal eylemlerden başlanarak. Bu, şimdiye kadar yazdığım en uzun blog yazısıydı (kaynaklar aradığım için geç kaldım!).

Okuduğunuz için teşekkürler, bir sonraki yazıda görüşmek üzere. Takipte kalın!